[MAL] Comucua

Commonwealth of Maldaria

Moderator: Matt

Plaats reactie
Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

[MAL] Comucua

Bericht door Matt » ma 03 mar 2014, 21:50

Comucua (taal)

Het Comucua (Engelse uitspraak: /koː'muːkwäː/) is de taal van de oorspronkelijke bewoners van Maldarië. In het Comucua wordt de naam geschreven als Komukua en uitgesproken als /komʉ'kʉäː/. Het Comucua wordt geclassificeerd als een geïsoleerde taal. Dit betekent dat het geen enkel verband heeft met een andere taalfamilie. Taalwetenschappers hebben echter ook overeenkomsten gevonden met talen in Brazilië, het oosten van Noord-Amerika en het zuidwesten van Borealië.

Van de 8000 toen de eerste kolonisten kwamen, hebben er nu nog zo'n 1000 de taal als moedertaal. De meeste Maldariërs kennen enkele woordjes in het Comucua. De taal wordt niet vaak meer gebruikt, maar sites van de overheid hebben bijvoorbeeld wel een versie in het Comucua. Voor het behoud van de taal is in 1956 de Comucua Rake opgericht, dat ervoor moet zorgen dat de taal behouden blijft.

Apabeti Komuku'asi

Het Comucua heeft 5 klinkers: a e i o u
Er zijn 13 medeklinkers: b c f h k l m n p r s t y

Bochusokona (Uitspraak)

Klinkers
Er zijn vijf klinkers. Combinaties van klinkers zijn mogelijk, maar dan worden de klinkers apart uitgesproken.
De a als de 'aa' in maan /äː/ Voorbeeld: acu (maan)
De e als de 'ee' in been. // Voorbeeld: efa (hond)
De i als de 'y' in analyse. // Voorbeeld: iti (vader)
De o als de 'oo' in zoon /o/ Voorbeeld: obe (duif)
De u als de 'uu' in uur. (alleen in het noorden en midden van Nederland) /ʉ/ Voorbeeld: ucu (walvis)

Medeklinkers
Het Comucua kent geen gecombineerde medeklinkers. De meeste medeklinkers worden zoals in het nederlands uitgesproken:
De b als de 'b' in bot. /b/ Voorbeeld: banehe (wolf)
De c als de 'tsj' in Tsjechië. /ɣ/ Voorbeeld: ci'o (bloem)
De f als de 'th' in het Engelse think. /θ/ Soms echter uitgesproken als /ɸ/ Voorbeeld: efa (hond)
De h als de 'h' in het Engelse have. /h/ (sommige sprekers spreken de h niet uit) Voorbeeld: habe (vos)
De k als de 'k' in kat. /k/ Voorbeeld: kaka (kraai)
De l als de 'l' in laat. /l/ Voorbeeld: liko (blauw)
De m als de 'm' in man. /m/ Voorbeeld: melo (schelp)
De n als de 'n' in nee. /n/ Voorbeeld: banehe (wolf)
De p als de 'p' in pet. /p/ Voorbeeld: pile (hut)
De r als een rollende r. /ɾ/ Voorbeeld: kore (nagerecht)
De s als de 's' in staan. /s/ Voorbeeld: soba (vlees)
De t als de 't' in het Engelse tea, maar dan met minder 's-klank'. /t/ Voorbeeld: iti (vader)
De y als de 'g' in gaan. (alleen in het zuiden van Nederland en in Vlaanderen) /ʝ/ Voorbeeld: yabi (haak)
De ' als de glottisslag in beamen. /ʔ/ Voorbeeld: ki'a (goed)

Klemtoon

Het is niet moeilijk om de klemtoon van woorden te bepalen. Uitzonderingen zoals leenwoorden daargelaten, kan je de volgende regels gebruiken:
  • Klemtoon op de eerste klinkercombinatie. Voorbeeld: apichi'ara
  • Als er geen klinkercombinatie is, leg dan de klemtoon op de eerste lettergreep. Voorbeeld: efa
Lettergrepen

De volgende lettergrepen zijn mogelijk in het Comucua: V, VV, CV en CVV of simpelweg (C)V(V). (V staat voor klinker en C voor medeklinker.)

Halitoma (Begroetingen)

Hi - Hachiko
Hallo! (één persoon) - Halito e hia - Hallo tegen jou.
Hallo! (meerdere personen) - Halito e yama - Hallo tegen jullie.
Goedendag - Nabuchahachi
Goedenavond - Nabuchohachi
Welkom! - Machi elabi - Kom deze kant op.

Hoe gaat het met jou? - Re pekuto e hia? - Het hoe goed aan jou?
Hoe gaat het met jullie? - Re pekuto e yama? - Het hoe goed aan jullie?
Met mij gaat het goed. - Re pachi fuchosi - In staat van uitstekendheid ik.
En met jou? - Me hia?
Ik ben Matthijs. - Re chepu Matihi si - De naam Matthijs ik.
Ja - Ahi
Nee - Kato

Tot ziens! (wanneer je gaat) - Elaba chara
Tot ziens! (wanneer je blijft) - Echoko chara
Zie je opnieuw. - Samisa afukemu

Woordenlijst
Geüpdatete versie te publiceren ...
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
sirdanilot
Geoficticus
Berichten: 1403
Lid geworden op: za 05 mar 2011, 00:09

Re: [MAL] Comucua

Bericht door sirdanilot » ma 03 mar 2014, 22:22

Interessant !

Is er nog een bepaald gebied waar de taal wordt gesproken, of is het wijd verspreid? Want met 1000 sprekers heeft zo'n taal niet echt een lange levensduur meer, tenzij alle sprekers bijvoorbeeld in één dorp wonen of zo en het dus dagelijks met elkaar spreken. Uiteraard zal de taal altijd bewaard blijven d.m.v. literatuur en misschien opnames, maar dan is het een dode taal.

Wordt de r trillend uitgesproken (zoals het Nederlands of bv. Spaans) of niet (zoals het Engels)?

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » di 04 mar 2014, 08:07

Ik vraag me ook af hoe lang de taal nog gesproken zal worden. Er zijn wel communities waar de taal vaak wordt gebruikt. Deze liggen vooral in Monsland en Western Madaria. In Verde en Loaglánd wordt de taal helemaal niet meer gebruikt. Heel wijdverspreid is de taal niet meer.

De r wordt trillend uitgesproken, zoals in het Nederlandse rook.
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
sirdanilot
Geoficticus
Berichten: 1403
Lid geworden op: za 05 mar 2011, 00:09

Re: [MAL] Comucua

Bericht door sirdanilot » di 04 mar 2014, 10:48

Je moet je bij zo'n kleine taal natuurlijk ook afvragen of het nog wel de moeite is om deze te willen behouden.

In Ierland proberen ze nu om een deel van de lessen op scholen ook in het Gaelic te geven (bv. aardrijkskunde, wiskunde etc.), zodat deze taal niet uitsterft. Daarnaast krijgt iedereen ook les in deze taal, al stelt dat laatste niet zo veel voor. Door op deze manier de taal actief te gebruiken kun je de levensduur van zo'n taal rekken. Maar hiervoor heb je natuurlijk leraren nodig die de taal zelf goed spreken, en met maar 1000 sprekers wordt dat helaas erg lastig. Dit probleem speelt ook met indianentalen in Noord-Amerika; bij die laatste komt nog dat de talen extreem lastig te leren zijn voor niet-moedertaalsprekers. Vaak blijven alleen wat losse woorden en misschien wat verhalen en liederen bewaard.

In Burghteland is men deze ontwikkelingen voor en zijn er programma's om minderheidstalen als het Creools en Noorlands te behouden. Maar het Oud-Borealisch (de taal die voor de Noormannen gesproken werd) is allang uitgestorven, en er is ook nog maar weinig bekend over deze taal. In het grensgebied met Schellingen zijn er naar verluid nog enkele sprekers van het Nagaskisch, maar dit zal ook geen lang leven beschoren zijn.

Gebruikersavatar
MandelSoft
Geoficticus
Berichten: 1615
Lid geworden op: di 01 mar 2011, 08:19
Locatie: Süssense [BRS], Praha [CZ]
Contacteer:

Re: [MAL] Comucua

Bericht door MandelSoft » di 04 mar 2014, 13:30

Ik weet het niet, maar het Nagaskisch is nog behoorlijk actief in Schellingen en Imaginië, waarbij het met 26% van de bevolking die het kan spreken de vierde taal is in Schellingen na Duits, Engels en Nederlands. Wat dat betreft is het zeker geen dode taal zonder dat deze taal officiëel een landstaal is; de taal heeft nog steeds 7 miljoen sprekers.

Maar goed, dat even terzijde...
Beheerder van Schellingen, Imaginië en Nieuwegouwen

Gebruikersavatar
sirdanilot
Geoficticus
Berichten: 1403
Lid geworden op: za 05 mar 2011, 00:09

Re: [MAL] Comucua

Bericht door sirdanilot » di 04 mar 2014, 15:26

Ik bedoel dat het in Burghteland op sterven na dood is. In Burghteland kun je namelijk niets met Nagaskisch, en het gebied waar het gesproken werd/wordt is een verlaten bergachtig gebied in een uithoek van het land.

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » di 04 mar 2014, 15:53

Hmm, wellicht heb ik de aantallen iets te onderschat. Het zou dan betekenen dat maar 0.00002% van de bevolking de taal nog spreekt. Het zou dan geen zin hebben om de taal proberen te behouden. Ofwel de taal zou dan moeten uitsterven, of er zouden meer sprekers zijn. Ik ben daar nog niet helemaal over uit. Het Iers heeft ongeveer 130.000 sprekers en het Maaori ongeveer 60.000, dus dat zijn er een stuk meer.
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
sirdanilot
Geoficticus
Berichten: 1403
Lid geworden op: za 05 mar 2011, 00:09

Re: [MAL] Comucua

Bericht door sirdanilot » di 04 mar 2014, 15:58

Je hebt twee opties om dit iets realistischer te houden:

1. Er zijn meer sprekers dan gedacht (zo rond de 10.000 lijkt me wel een redelijk aantal; 100.000 is echt veel, dan krijg je ook zaken als tweetalige bebording en zo en is het echt nog gewoon een actief gesproken taal)
2. Alle sprekers zijn geclusterd in een klein gebied, bijvoorbeeld in een afgelegen dorp in West-Maldaria of zo. In dit dorp is de taal gewoon de dagelijkse omgangstaal, waardoor de taal behouden blijft ondanks het kleine aantal sprekers. Mogelijk is men ook erg trots op de eigen taal en wil men deze behouden, de taal gaat wellicht gepaard met een bepaalde lokale cultuur.
Je ziet dat veel kleine indianentalen in Zuid-Amerika met een paar duizend sprekers ook gewoon levend blijven, omdat ze in een kleine gemeenschap worden gesproken.

In het laatste geval zullen mensen buiten dit gebied de taal echter maar slecht kennen, tenzij deze vroeger nog veel meer gesproken werd.

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » di 04 mar 2014, 19:27

Het is wel waar dat deze taal nog maar in heel kleine gebieden gesproken wordt. Ik denk dat dit de huidige situatie is. Er zullen wellicht wel iets meer sprekers zijn, maar ik denk dat deze native speakers in kleine gebieden wonen. In sommige dorpen wordt het nog vaak gebruikt, maar daarbuiten kennen mensen vaak alleen bepaalde begroetingen en woordjes. De tweede optie lijkt mij het meest voor de hand liggend, maar dan met iets meer native speakers dan mijn beoogde 1000.
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Kaaiman » di 04 mar 2014, 20:37

Ik neem aan dat de universiteit* van Sylvan/Haiton/Agers/... ook wel een leerstoel heeft voor de bestudering van die taal?

* Ervan uitgaande dat Maldaria inderdaad een of meerdere universiteiten naar westers model heeft.
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » di 04 mar 2014, 20:59

^^ Ja. Maldarië heeft in het totaal 6 universiteiten naar westers model. Alleen op de University of Agers wordt het Comucua onderwezen. Het Benjilands kan je studeren in Tolloysen.
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » do 02 okt 2014, 15:14

Dit is nogsteeds een concept. Het wordt nog verder uitgewerkt.

Grammatica van het Comucua

Het Comucua is een synthetische taal. Dit betekent dat er veel morfemen voorkomen in het Comucua. Er wordt veel gebruikt gemaakt van suffixen om extra betekenissen te geven aan een woord. Dit geldt zowel voor werkwoorden als voor zelfstandige naamwoorden. Een samengesteld woord wordt ook wel een lexeem genoemd.

Zelfstandige naamwoorden
Zelfstandige naamwoorden hebben in het totaal 8 slots. Niet alle slots dienen te zijn gevuld. Om een zelfstandig naamwoord te kunnen zijn moeten tenmiste twee sloten (enkelvoud en meervoud) zijn ingevuld. Zelfstandige naamwoorden kennen de volgende slots en worden in deze volgorde aan de stam toegevoegd. Voor elk slot volgt een korte toelichting.
  1. Stam
  2. Bepaling
  3. Bezittelijk voornaamwoord
  4. Meervoud
  5. Verkleinwoord
  6. Vergrootwoord
  7. Partikel
  8. Reflectief
1 - Stam
De stam van een woord is zoals die in een woordenlijst zou staan. De stam heeft een enkele onbepaalde betekenis.
Voorbeeld: efa - hond

2 - Bepaling
Een bepaling geeft een zelfstandig naamwoord een bepalende betekenis. Bij de meeste woorden gaat het om het suffix -re.
Voorbeeld: efare - de hond

3 - Bezittelijk voornaamwoord
Dit suffix geeft een bezit aan. In het Comucua zijn er 6 persoonsvormen die een bezit aan kunnen duiden. In onderstaande tabel staan alle mogelijkheden voor suffxen bezittelijke voornaamwoorden.

Code: Selecteer alles

					Enkelvoud	Meervoud
1e persoon	efasi	efamima
2e persoon	efahia	efayama
3e persoon	efasa		efasama
efasi betekent dus "mijn hond".
Noot: Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen hij, zij en het. Uit de context moet blijken om welke persoon het gaat.


4 - Meervoud
Meervoud wordt altijd aangegeven met -ma. Voorbeeld: efama - (enkele) honden

5 - Verkleinwoord
Met het suffix -ka wordt aangegeven dat het om een klein object gaat. Voorbeeld: efareka - de kleine hond / het hondje

6 - Vergrootwoord
Een voorgrootwoord is het tegenovergestelde van een verkleinwoord en geeft aan dat het om een groot object gaat. Slot 5 en 6 kunnen nooit tegelijk in een woord in gebruik zijn. Vergrootwoorden hebben het suffix -ko.
Voorbeeld: efamako - grote honden

7 - Partikel
Voegwoorden en ondergeschiktheden - nader uit te werken

8 - Reflectief
Voornaamwoord dat refereert aan het onderwerp. (mijzelf, zichzelf, etc.) Voor verschillende personen zijn verschillende suffixen mogelijk. Voor sommige suffixen moet echter uit de context blijken waar het om gaat.

Code: Selecteer alles

			Enkelvoud	Meervoud
1e persoon	efabi		efabicha
2e persoon	efabe	efabicha
3e persoon	efabe	efabicha
In de meeste gevallen refereert een reflectief suffix aan een eerder genoemd subject. Dit suffix fungeert dus als een soort genitief.
Voorbeeld: diosi pilarebe - het huis van God

Enkele voorbeelden

efaremako - de grote honden
efa-re-ma-ko - hond-de-meervoud-groot

efahiamaka - jouw hondjes
efa-hia-ma-ka - hond-jouw-meervoud-klein

efesima - mijn honden
efa-si-ma - hond-mijn-meervoud

itesi efarebe - de hond van mijn vader
iti-si efa-re-be - vader-mijn hond-de-van

fakachuma rakerebicha - de taal van geesten (=radio)
fakachu-ma rake-re-bicha - geest-meervoud taal-de-van

yarahare chiarebe - de poot van de leeuw
yaraha-re chia-re-be - leeuw-de poot-de-van

kanachururema honiremabicha / kanachururema honirebicha - het eten van de kangaroes
kanachuru-re-ma hono-re-(ma)-bicha - kangaroe-de-meervoud eten-het-(mmervoud)-van
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » zo 28 dec 2014, 23:50

Werkwoorden
Zelfstandige naamwoorden hebben in het totaal 11 slots. Niet alle slots dienen te zijn gevuld. Werwoorden kennen de volgende slots en worden in deze volgorde aan de stam toegevoegd. Voor elk slot volgt een korte toelichting.
  1. Onderwerp
  2. Stam
  3. Transitief
  4. Reflexief
  5. Nadruk
  6. Aspect
  7. Status
  8. Habitualis
  9. Locus
  10. Modus
  11. Lijdend voorwerp
1 - Onderwerp
Het onderwerp zit in de werkwoordsvorm verwerkt. Het vormt het eerste slot en komt vóór de stam.

Code: Selecteer alles

			Enkelvoud	Meervoud
1e persoon	sa		micha (inclusief) / mima (exclusief)
2e persoon	hia	  yama
3e persoon	-	    -
Voorbeelden: sasoko - ik zeg
hiasoko - jij zegt
michasoko - wij en jij zeggen


De inclusief wil zeggen dat het refereert naar een groep personen inclusief zowel de spreker als degene tegen wie gesproken wordt. Bij de exclusief wordt gerefereerd naar een groep personen exclusief degene tegen wie gesproken wordt.

2 - Stam
Dit is de stam van het werkwoord, waaruit alle werkwoordsvormen worden gevormd.

3 - Transitief
Er wordt gerefereerd naar een ander persoon of een object. In alle gevallen heeft de transitief de uitgang -so. Wanneer het derde slot is ingevuld, dient het elfde slot ook te worden ingevuld. Er is dan een lijdend voorwerp aanwezig in de zin, die ofwel in het werkwoord is verwerkt ofwel als los zelfstandig naamwoord in de zin staat.
Voorbeeld: satimosone - ik doe jou pijn (sa-atimo-so-ne - ik-pijndoen-trans.-jou)
koya - het breekt
sakoyaso (...) - ik breek (...)


Bij sommige werkwoorden verandert de betekenis wanneer een werkwoord transitief wordt.
Voorbeeld: sakiyo - ik spring
sakiyoso (...) - ik stap op (...)


4 - Reflexief
-si, Refereert naar het onderwerp. Dit slot wordt niet vaak gebruikt.
Voorbeeld: mimahubasosi - wij houden van elkaar (in dit geval is ook de transitief ingevuld omdat er ook gerefereerd wordt naar degene tegen wie gesproken wordt.)

5 - Nadruk
Met het suffix -ku wordt nadruk op het werkwoord gelegd. In het Comucua wordt de klemtoon dan gewoon volgens de regels gelegd.

6 - Aspect
Het zesde slot zegt iets over de aard van de actie. Dit slot hoeft niet per se te worden ingevuld en dient als extra informatie over het werkwoord. De volgende drie invullingen zijn mogelijk: duratief, aduratief en tentatief. De duratief wordt weergegeven met -ta/-bi* en betekent dat de actie een specifiek begin en einde heeft. Met -be wordt de aduratief aangeduid en dit betekent dat de actie geen specifiek begin en einde heeft. De tentatief heeft het suffix -he. Hiermee wordt een mogelijkheid aangeduid.
Voorbeeld:

sanikohe - ik kan/zal rennen


7 - Status
Het zevende slot zegt iets over de staat van de actie. Hierbij zijn de perfectief en de conjunctief mogelijk. Met -che wordt de perfectief aangeduid en dit betekent dat de actie is afgerond. Met -na wordt de conjunctief aangeduid en dit kan worden vertaald met 'zou'.
Voorbeeld: sayudache - ik heb het gemaakt (het is af)
hubasona - hij zou van iemand kunnen houden / zou houden


8 - Habitualis
Met de habitualis wordt aangegeven dat een actie zich vaak herhaalt. Bij de iteratief, ingevuld door het suffix -ka, wordt de nadruk gelegd op de herhaling. Bij de intensief, ingevuld door het suffix -a, wordt de nadruk gelegd op de specifieke herhalende actie zelf.
Voorbeeld: hubasoka - hij houdt altijd van iemand
hubaso(y)a* - hij heeft altijd van die affaires


9 - Locus
Het slot 'locus' is bedoeld voor een tijdsaanduiding. In het Comucua worden tijdsaanduidingen niet weergegeven aan de hand van tijden, maar aan de hand van de 'tijdsafstand' tussen de actie en het moment van spreken. Er wordt onderscheid gemaakt tussen gebeurtenissen over een lange tijd of een lange tijd geleden (distant) en gebeurtenissen rond het moment van spreken (proximaat). Voor de proximaat zijn er de suffixen -le en -la* en voor de distant is er het suffix -lu.

10 - Modus
De modus, ofwel de 'wijs', is een grammaticale categorie waarmee de relatie wordt aangegeven tussen een werkwoord en de werkelijkheid. Het Comucua worden de volgende modi gebruikt:
Indiactief - (geen suffix)
Optatief - -ke
Imperatief - -ki / -
Voorbeeld: sanikoheke - ik zou graag kunnen rennen
nikoki - ren!


11 - Lijdend Voorwerp
In het Comucua is het lijdend voorwerp in het werkwoord verwerkt. Het kent de volgende suffixen:

Code: Selecteer alles

			Enkelvoud	Meervoud
1e persoon	ya		nika
2e persoon	ne	  chika
3e persoon	-	    -
Voorbeeld: sahubakune - Ik hou van jou!

*Omdat ik nog bezig ben met het uitwerken van de taal zijn sommige zaken nog niet zeker.
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » di 15 sep 2015, 22:03

Tellen in het Comucua
Afbeelding

Het Comucua gebruikt een 20-tallig systeem. Dit is namelijk gebaseerd op alle mogelijke numeralen van een man, namelijk de vingers en de tenen. Voor mensen die dat niet gewend zijn, kan dat echter lastig zijn. Binnen het twintig-tallig systeem geldt een telsysteem waarbij alle vingers en tenen gebruikt worden. Voor de eerste vier getallen worden de namen van de eerste vier vingers gebruikt. Het getal vijf betekent 'hand'. De getallen 6-10 zijn hand, plus één van de getallen 1-5. Ditzelfde geldt voor de voeten en tenen, welke staan voor de cijfers 11-20. Zo staan de cijfers 11-14 voor de eerste vier tenen, en 15 voor één voet, analoog aan de handen. 20 betekent letterlijk 'handhand'.

Voor de getallen hoger dan 20 geldt eerst een veelvoud van 20 en dan plus een getal 1 tot 19. Andere grondtallen die worden gebruikt zijn 400, dit betekent 'hoofd', en 8000, dit betekent 'lichaam'. Getallen hoger dan 400 en 8000 gaan op dezelfde manier als de getallen van 21-399. Voor de basen 160.000 en 3.200.000 bestaan wel woorden, welke leenwoorden uit het engels zijn, maar deze worden niet vaak gebruikt. In plaats daarvan gebruikt men vaak voor hele grote getallen het woord 'richa', wat horizon betekent. Eigenlijk wil dat zeggen dat iets ontelbaar is, want is wat tot de horizon reikt kan je niet tellen.

N.B.: De in rood aangegeven letters zijn als gevolg van klinkerbotsingen veranderd. De precieze fonologische veranderingen moeten nog worden uitgwerkt.
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Kaaiman » wo 16 sep 2015, 08:32

Lastig tellen na een amputatie. :mrgreen:

Toch vraag ik me af hoe men dan telt met de voet. Gewoon stampen? Of is men van kinds af aan getraind om de tenen los van elkaar te bewegen? Zo ja, dan heeft dat ook invloed op het traditionele schoeisel, want met gewone schoenen en laarzen red je het dan niet.
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » wo 16 sep 2015, 19:53

Ik neem aan dat dat gaat door die tenen aan te wijzen. Dat is wat mij het meest logisch lijkt. Ik heb zelfs vreemdere telsystemen gezien, waarbij ellebogen, oren en neus ook worden gebruikt om te tellen. Daarbij ga ik er ook niet van uit dat die ledematen worden bewogen. Het genoemde telsysteem is vooral van toepassing in het spraakgebruik. Ik weet nog niet precies hoe men dan ook daadwerkelijk telt, maar met de tenen erbij lijkt mij niet onlogisch, kijkende naar de betekenis van de woorden.
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
MandelSoft
Geoficticus
Berichten: 1615
Lid geworden op: di 01 mar 2011, 08:19
Locatie: Süssense [BRS], Praha [CZ]
Contacteer:

Re: [MAL] Comucua

Bericht door MandelSoft » do 17 sep 2015, 11:58

Je kan ook tot 20 tellen door je handen om te draaien tijdens het tellen:

Met de handpalmen naar je toe: 1-10
Met de handruggen naar je toe: 11-20

Kan ook prima werken als je je tenen niet makkelijk kan bewegen.
Laatst gewijzigd door MandelSoft op do 17 sep 2015, 12:17, 1 keer totaal gewijzigd.
Beheerder van Schellingen, Imaginië en Nieuwegouwen

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » do 17 sep 2015, 12:09

Dat is een goed idee ja. Het klopt dan alleen niet meer wat de cijfers betekenen ...
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
MandelSoft
Geoficticus
Berichten: 1615
Lid geworden op: di 01 mar 2011, 08:19
Locatie: Süssense [BRS], Praha [CZ]
Contacteer:

Re: [MAL] Comucua

Bericht door MandelSoft » do 17 sep 2015, 12:18

^^ Kan nog steeds prima. Je hebt wel vaker "verouderde" woorden in talen.
Beheerder van Schellingen, Imaginië en Nieuwegouwen

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » vr 01 apr 2016, 17:51

Ik heb de moeite genomen om het Onze Vader in het Comucua te vertalen. Ik heb geprobeerd de Nederlandse vertaling zo dicht mogelijk bij het Comucuaanse origineel te houden, maar door de andere structuur van de taal zijn enkele taalelementen verloren gegaan. De grammaticale uitwerking staat in de spoiler.

Itimima
Itimima, olirerekuya,
Cepuyama bi'osibelanika,
Hikayamako fikabela,
Bi'anayama yikakale,
Ricakuya olirerenoba.
Bitalakinika kinamima nabuca'i
Karunilakinika bikuyanamima
Kare mimakaruni micubikuyanika
Ilikakutanika felukire’oco
Kirakilekinika ikuyanobahuripu
Emena

Onze Vader
Onze Vader die in de hemel is
Uw Naam is ons heilig
Uw Rijk zal snel komen
Uw wil gebeurt altijd
Op Aarde zoals in de hemel
Geef ons nu ons brood van de dag
Vergeef ons onze schulden
Zoveel als wij vergeven wie ons schuldigen
Neem ons van het kwade weg
Breng ons niet tot verzoeking
Amen
Spoiler: weergeven
Vader-bez1mv
Vader-bez1mv Hemel-bep-in
Naam-bez2ev Heilig-adu-prox-lv1mv
Land-bez2ev-aug Komen-adu-prox
Willen-znw-bez2ev Duren-it-prox
Aarde-op Hemel-bep-zoals
Geven-prox-imp-lv1mv Brood-bez1mv Dag-bn
Vergeven-prox-imp-lv1mv Schuld-bez1mv
Zoveel als ow1mv-Vergeven verwmv-Schuldigen-lv1mv
Wegnemen-lv1mv Kwaad-bep-achter
Brengen-prox-imp-lv1mv Verzoeking-ver-niet
Amen
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » vr 16 dec 2016, 22:20

Lijst van prefixen en suffixen
Deze lijst komt vooral van pas bij het vertalen van het Comucua naar het Nederlands (of enig andere taal). Als het stamwoord in de woordenlijst is opgezocht kunnen in deze lijst stuk voor stuk de individuele morfemen worden opgezocht. Het betreft hier de prefixen en suffixen van zowel zelfstandige naamwoorden, werkwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, als bijwoorden. Alle categorieën zijn hier in één lijst gezet, omdat bijvoorbeeld werkwoorden ook als zelfstandig naamwoord kunnen voorkomen. Wanneer een combinatie van grondwoord en affix een afwijkende betekenis krijgt, staat dit in de woordenlijst aangegeven. In onderstaande lijst staan tussen grote haken voorbeelden van mogelijke vertalingen van woorden met dit suffix.
Spoiler: weergeven
-a intensief (nadruk op een specifiek herhalende actie) [hij heeft altijd van die affaires]
-aba- zelfs/ook [zelfs/ook het huis]
-abakuyana ondanks [ondanks de regen]
-abo- boven [boven het huis]
-amiro- veel [veel huizen]
-anibeti- heel veel [heel veel huizen]
-atari- heel veel [veel huizen]
-ba aduratief [ik maak]
-be aduratief [ik maak]
-be reflectief 2EV en 3EV [het huis van …] / [jezelf/zichzelf]
-beta- voor [voor het huis]
-betaco- tussen [tussen de huizen]
-beti- ook [ook het huis]
-bi duratief (indien volgende klinker een i, o, of u is) [ik ben aan het maken]
-bi reflectief 1EV [het huis van mij] / [mijzelf]
-bi aduratief (indien volgende klinker een e is) [ik maak]
-bica reflectief meervoud [het huis van …] / [onszelf/zichzelf]
-cana- dichtbij, naast, om … heen [dichtbij/naast het huis]
-ce perfectief [ik heb gemaakt]
-cika accusatief 2MV [jullie]
-e- naar, tot (… aan) [naar/tot het huis]
-ehibo- buiten [buiten het huis]
-fira- vanwege, wegens, voor [wegens/voor het huis]
-ha optatief (indien gevolgd door ne) [moge ik maken]
-haba- dichtbij, naast, om … heen [dichtbij/naast het huis]
-he tentatief (soms ook toekomende tijd) [ik kan/zal maken]
-heka- nu, tijdens (nadruk op tijdsbepaling) [ik ga nú]
hi'a- nominatief 2EV [jij]
-hi'a bez.vnw. 2EV [jouw huis]
-huri- ver van … [ver van het huis]
-i bijvoeglijk naamwoord (vanuit een znw) [huiselijk]
-ibo- in, binnen [binnen (in) het huis]
-inibeti- veel [veel huizen]
-iri ongeveer (bij getallen en losse partikels) [ongeveer twaalf] [ongeveer hier]
-ka iteratief (nadruk op herhaling) [hij houdt altijd van iemand]
-ka ontkenning [officieel > onofficieel]
-ka verkleinwoord [klein huis] / [huis > kamer] / [groep > subgroep]
-ka- dit, deze [dit huis]
-kako tegenstelling [productief > contraproductief]
-kare zoveel als [zoveel als een meter]
-ke optatief [moge ik maken]
-ke- of … of (dient bij beide woorden te worden toegevoegd)
-kena- ver van [ver van het huis]
-kenaya- genoeg [genoeg huizen]
-ki imperatief [maak!]
-ko vergrootwoord [groot huis] / [flatgebouw] / [rivaal > aartsrivaal]
-ku indicator bijzin
-ku nadruk [ik lóóp]
-kuya- in [in het huis]
-kuyana- bijvoeglijk naamwoord (vanuit een znw) [huiselijk]
-kuyana- middel/samen met [op de fiets] [in het engels] [met Peter]
-kuyanamako- vóór, voorafgaand aan, eerder dan [voorafgaand aan de dienst]
-la locus proximaat [ik heb gemaakt; morgen maak ik]
-le locus proximaat [ik heb gemaakt; morgen maak ik]
-lu locus distant [toen maakte ik; in de toekomst ga ik maken]
-ma meervoud [huizen]
-marona- rechts van [rechts van het huis]
-maru'a- rechter [het rechter huis]
-marumarona- links van [links van het huis]
-marumaru'a- linker [het linker huis]
mica- nominatief 1MV inclusief [wij (inclusief degene tegen wie gesproken wordt)]
-micu- dat, die [dat huis]
mima- nominatief 1MV exclusief [wij (exclusief degene tegen wie gepsroken wordt)]
-mima bez.vnw. 1MV [ons huis]
-na conjunctief [ik zou maken]
-na zelfstandig naamwoord [het lopen]
-na- dit, deze [dit huis]
-ne accusatief 2EV [jou]
-ni bijvoeglijk naamwoord (vanuit een werkwoord) [lopende]
-nika accusatief 1MV [ons]
-nikohuri- van … af, uit [van het huis af]
-nikokena- naar, tot (… aan) [naar/tot het huis]
-noba- bijvoeglijk naamwoord (vanuit een znw) [huisachtig]
-noba- zoals, o.i.d. [zoals het huis] / [een huis o.i.d.]
-oco- achter [achter het huis]
-ofura- op [op het huis]
-ofuye- op [op het huis]
-oka- na, aansluitend aan [na de dienst]
-oke- na, aansluitend aan [na de dienst]
-ona- dichtbij, naast, om … heen [dichtbij/naast het huis]
-oya- onder [onder het huis]
-pu- ontkenning [geen huis] (indien geen lijdend voorwerp, wordt dit een los partikel achter het werkwoord)
-ra- alleen, slechts [slechts een huis]
-rama bepaling meervoud [de huizen]
-re bepaling [het huis]
-ri bepaling (wanneer volgende klinker een e is) [het huis]
-ro werkwoord (vanuit een zelfstandig naamwoord)
-roya- persoon die een handling uitvoert [bakker]
-ruya- elk, alle [elk huis]
sa- nominatief 1EV [ik]
-sa bez.vnw. 3EV [jullie (mv) huis]
-sama bez.vnw. 3MV [hun huis]
-si bez.vnw. 1EV [mijn huis]
-si reflexief [het maakt zichzelf] / [wij houden van elkaar]
-so transitief [ik maak …]
-ta adverbialis (achter bnw) [(ik loop) snel]
-ta duratief (indien volgende klinker een e of a is) [ik ben aan het maken]
-ya accusatief 1EV [mij]
-ya herhaling (bij znw) [wedergeboorte]
yama- nominatief 2MV [jullie]
-yama bez.vnw. 2MV [jullie huis]
-yarabeti- niet alleen (uitroep bij verrassing) [niet alleen het huis!?]
-yi- en … en (dient bij beide woorden te worden toegevoegd)
-yuba- achter [achter het huis]

Opmerking 1: Door klinkerbotsingen en klankverschuivingen kan het soms voorkomen dat een morfeem in een woord anders voorkomt dan in de woordenlijst.
Opmerking 2: De lijst is wellicht incompleet, en zal in de loop der tijd aangepast kunnen worden.
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » vr 16 dec 2016, 23:44

Fonologische processen
ayudakohe (uit te breiden)

In het Comucua zijn er enkele fonologische processen waardoor de uitspraak van een woord kan veranderen. Er dient altijd in acht te worden genomen dat een lettergreep altijd bestaat uit een klinker met al dan niet een medeklinker ervoor. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen klinkerbotsingen en alteraties.

Klinkerbotsingen
Bij het samenvoegen van meerdere morfemen kan het voorkomen dat er twee klinkers achter elkaar komen te staan. In dit geval zijn er drie mogelijkheden:
  1. Er komt een glottisslag /ʔ/ tussen de klinkers.
  2. De klinkers worden samengevoegd tot één klinker.
  3. Er komt een extra medeklinker tussen de klinkers.
Hieronder volgt een tabel met de verandering bij de samenvoeging van elke mogelijke klinkercombinatie.             
 \/1 2>  a  e  i  o  u 
 a  a  ale  a'i  a'o  ayu 
 e  eya  e  e'i  e'o  u 
 i  iya  e  i  i'o  u 
 o  oha  ohe  ohi  o  u 
 u  u'a  u'e  u'i  o  u 
Voorbeeld 1: anida (huis) + si (mijn) + e (buiten) = anidase (buiten mijn huis)
Voorbeeld 2: sa (ik) + use (geloven) + be (aduratief) = sayusebe (ik geloof)
Voorbeeld 3: mine (2) + ukoko (400) = minukoko (800)


Alteraties
tamaka (incompleet)
Hieronder een lijst met alteraties die kunnen optreden door de samenvoeging van twee morfemen. Opmerking: sommige combinaties kunnen wel in losse morfemen voorkomen, zoals in tamara (mooi).
  • -a*a > *a (eerste lettergreep verdwijnt)
    Voorbeeld: maru'a (5) + yaha (1) = maruyaha (6)
  • ehe > e
    Voorbeeld: nabucu (dag) + re (bepaling) + heka (tijdens) = nabucureka (overdag)
  • re2 + ma4 = rama (bepaling in het meervoud)
    Voorbeeld: efa (hond) + re (bepaling) + ma (meervoud) = efarama (de honden)
  • e*e > a*e
    Voorbeeld: sa (ik) + niko (rennen) + he (tentatief) + ke (optatief) = sanikohake (ik zou graag kunnen rennen)
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Gebruikersavatar
Matt
Beheerder
Berichten: 1491
Lid geworden op: ma 13 jun 2011, 15:55

Re: [MAL] Comucua

Bericht door Matt » za 11 nov 2017, 13:07

Vertaalhulp Comucua

Het Comucua is een taal die tamelijk verschillend aan de onze is. Daarom probeer ik hier uit te leggen hoe je een zin kan vertalen. Hierbij dient te worden opgemerkt dat het niet altijd mogelijk is om alle grammaticale onderdelen precies te vertalen.

Zinsdelen

De woordvolgorde is altijd onderwerp - werkwoord - lijdend voorwerp. Dit is van belang om te weten in welke volgorde zinsdelen moeten worden gebruikt.

1. Onderwerp
Indien het onderwerp een persoonlijk voornaamwoord is, wordt deze met het hoofdwerkwoord samengevoegd.

2. Werkwoorden
Werkwoorden worden achter elkaar geplaatst, in volgorde van belangrijkheid. Hulpwerkwoorden en koppelwerkwoorden worden dus eerst geplaatst. Voor opmerkingen over het vertalen van werkwoordstijden, zie verderop in deze vertaalhulp.

3. Lijdend voorwerp
De transitief (slot 3) in een werkwoord dient te worden gebruikt.
Er is geen specifieke uitgang voor een lijdend voorwerp, dus de woordvolgorde dient altijd te worden aangehouden.
Indien een lijdend voorwerp een persoonlijk voornaamwoord is, wordt deze met het hoofdwerkwoord samengevoegd (slot 11) in het hoofdwerkwoord.

4. Meewerkend voorwerp, etc.
Meewerkende voorwerpen en andere zinsdelen worden als los partikel of naamwoord vertaald en dienen na het onderwerp, werkwoord en lijdend voorwerp te worden geplaatst. De vertaling van specifieke zinsdelen kan worden gevonden in de woordenlijst en de lijst van prefixen en suffixen.

Woordsoorten

In het Comucua wordt er onderscheid gemaakt in slechts 3 woordsoorten:
  1. Werkwoordeneen handeling
  2. Naamwoorden − objecten of personen
  3. Losse partikels − woorden die niet in bovenstaande categoriën vallen, of bij bovenstaande woordsoorten worden toegevoegd
Om het vertalen vanuit het Nederlands makkelijker te maken, volgt hieronder een lijst met woordsoorten in het Nederlands, en hoe elk woordsoort moet worden vertaald.

Lidwoord
• Als onderdeel van een naamwoord
Onbepaalde lidwoorden blijven onvertaald.

Bijvoeglijk naamwoord
• Als los partikel achter een naamwoord
Werkwoorden die als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt, krijgen het suffix -ni en worden als hierboven gebruikt.
Naamwoorden die als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt, krijgen − afhankelijk van de vertaling − het suffix -i, -kuyana, of -noba en worden als hierboven gebruikt.

Zelfstandig naamwoord
• Als naamwoord
Eigennamen worden omgezet zodat open lettergrepen onstaan in de vorm CV en louter bestaan uit klanken die in het Comucua voorkomen. Eigennamen en namen van maanden worden met een hoofdletter geschreven, evenals de woorden voor 'zon' en 'maan'.

Telwoord
• Als los partikel
Indien een telwoord bij een zelfstandig naamwoord of een werkwoord hoort, wordt dit achter dit woord gezet.
Rangtelwoorden worden gevormd door het telwoord te nemen en daar het reflectieve suffix achter te plakken. Bij data worden ook rangtelwoorden gebruikt.
Onbepaalde telwoorden worden soms als los partikel vertaald en soms als partikel in het naamwoord.

Tussenwerpsel
• Als los partikel

Voegwoord
• Als partikel in een naamwoord
Voegwoorden worden in het 7e slot van een naamwoord ingevuld. Indien er geen los naamwoord is, wordt het als een los partikel vertaald.

Aanwijzend voornaamwoord
• Als partikel in een naamwoord

Betrekkelijk voornaamwoord
→ Zie "voegwoord"

Bezittelijk voornaamwoord
• Als onderdeel van een naamwoord (bijvoeglijk gebruik)
• Als los partikel (zelfstandig gebruik) → Het suffix -na wordt toegevoegd.

Onbepaald voornaamwoord
• Als partikel in een naamwoord (bijvoeglijk gebruik)
• Als los partikel (zelfstandig gebruik) → Het suffix -na wordt toegevoegd.

Persoonlijk voornaamwoord
• Als onderdeel van een werkwoord

Uitroepend voornaamwoord
• Als partikel in een naamwoord

Vragend voornaamwoord
• Als los partikel
• Als partikel in een naamwoord om een zelfstandig naamwoord bij een vragend voornaamwoord te betrekken → "Hoeveel appels ...?"
Plaats het losse partikel ko aan het begin van een zin om een vraag aan te duiden.

Wederkerend voornaamwoord
• Als onderdeel van een werkwoord
Wordt vertaald met de reflexief (slot 4) indien het refereert naar het onderwerp.

Wederkerig voornaamwoord
• Als onderdeel van een werkwoord
Wordt vertaald met de reflexief (slot 4) indien het refereert naar het onderwerp.
Indien er ook gerefereerd wordt naar degene tegen wie gesproken wordt, wordt de transitief ook gebruikt.

Voorzetsel
• Als partikel in een naamwoord

Werkwoord
• Als een werkwoord

Overige vertalingen

Ontkenning
• Wordt vertaald als partikel (slot 7) -pu- in het naamwoord.
• Indien er geen naamwoord in de zin aanwezig is, wordt het als los suffix achter het werkwoord geplaatst, of als het refereert naar een specifiek deel van het werkwoord, wordt het als infix achter het desbetreffende slot geplaatst. In dit geval is het ook mogelijk om het infix -pe- te gebruiken.

Werkwoordstijden
Het Comucua kent geen verleden tijd en toekomende tijd. In plaats daarvan werkt het met gebeurtenissen die dichtbij het heden of ver weg van het heden plaatsvinden of plaats gevonden hebben. Daarom kunnen werkwoordstijden niet precies zoals in het Nederlands of in het Engels worden vertaald.
  • Indien een actie is afgerond, gebruik de perfectief (slot 7). "Ik heb de brief geschreven." (De brief is nu af)
  • In veel gevallen wordt er helemaal geen verleden tijd gebruikt, behalve als de actie duidelijk is afgerond. Gebruik slot 9 om aan te geven hoe lang geleden de actie heeft plaatsgevonden (proximaat of distant). "Het verandert van kleur." (Als het een lang proces is, gebruik de distant. Als het een kort proces is, gebruik de proximaat) Dit is echter niet vereist.
    "Ik zie de berg." (In dit geval is de locus niet nodig, omdat de actie op dit moment gebeurt.)
    "Ik zag de berg" / "Ik zal de berg zien."
    Er wordt geen specifiek onderscheid gemaakt tussen handelingen in het verleden en handelingen in de toekomst. In deze voorbeelden wordt de locus gebruikt om de tijdsafstand tot het heden aan te geven.
  • Wanneer een actie nog niet is afgerond, wordt alleen slot 9 gebruikt om aan te geven hoe ver de actie van het moment van spreken verwijderd is. Door middel van tijdsaanduidingen in de zin is het mogelijk om beter aan te geven wanneer een handeling precies plaatsvond. Dit is echter niet per se noodzakelijk en kan ook blijken uit eerdere zinnen, of er wordt helemaal geen werkwoordstijd gebruikt.
  • Wanneer het (ook zonder specifieke tijdsaanduidingen) duidelijk is dat een actie een specifiek begin en einde heeft, gebruik dan de duratief in slot 6. "Ik heb de brief geschreven." (De brief is nu af)
De volgende vuistregels zouden kunnen worden gebruikt om werkwoordstijden te vertalen:
  • Actie afgerond → perfectief (slot 7)
  • Actie lang geleden gebeurd of begonnen → distant (slot 9)
  • Actie kort geleden gebeurd of begonnen → proximaat (slot 9)
  • Actie vindt nu plaats → geen locus (in combinatie met een actie die om het heden plaatsvindt, de duratief (slot 6) gebruiken)
  • Actie is eerder begonnen, vindt nu plaats, en gaat nog door → proximaat (slot 9)
  • Actie vindt in de nabije toekomst plaats → proximaat (slot 9)
  • Actie vindt in de verre toekomst plaats → distant (slot 9)
  • Actie kan plaatsvinden of vindt mogelijk in de toekomst plaats → tentatief (slot 6) (in combinatie met de locus (slot 9) kan aangegeven worden of de actie in de nabije of de verre toekomst kan plaatsvinden)
Werkwoordwijzen
Werkwoordwijzen worden op de volgende manier vertaald:
  • Onbepaalde wijs → suffix -na "lopen"
  • Deelwoord → niet vertaalbaar
  • Aantonende wijs → indicatief (slot 10) (geen suffix) "ik loop"
  • Gebiedende wijs → imperatief (slot 10) "loop!"
  • Aanvoegende wijs → niet vertaalbaar
  • Voorwaardelijke wijs → conjunctief (slot 7) of indicatief (slot 10) (geen suffix) "dat hij lope / hij zou lopen / laten wij lopen"
  • Wensende wijs → optatief (slot 10) "moge ik lopen / ik zou kunnen lopen / ik wil lopen"
  • Verbaal substantief → suffix -na "het lopen"
  • Een combinatie van tentatief (slot 6) en optatief (slot 10) geeft de vertaling van "ik zou willen dat ik kon lopen"
Het werkwoord 'zijn'
Het Comucua kent geen equivalent van het werkwoord 'zijn'. In plaats daarvan wordt de stam van het werkwoord (slot 2) leeg gelaten.
  • Om twee naamwoorden aan elkaar te koppelen door middel van het "werkwoord" 'zijn', wordt de reflexief -si in het naamwoord in plaats van de reflectief gebruikt. "Het huis is een schuilplaats."-si achter schuilplaats
  • Om een naamwoord en een los partikel aan elkaar te koppelen, wordt zowel de reflexief -si als de naamwoord-bewerker -na gebruikt. "Gras is groen."-na-si achter groen
Voorbeelden
Om een Nederlandse zin te vertalen is het handig om de zin eerst op te delen in woordsoorten in het Comucua, en deze vervolgens in de volgorde van zinsdelen te plaatsen. Dit maakt het makkelijker om een zin stap voor stap te vertalen.

Voorbeeld 1
Ik hou niet van groene appels.
Spoiler: weergeven
1. ik hou van
1.1 > ik = sa
1.2 > houden van = huba
1.3 > lijdend voorwerp = so (om aan te duiden dat er een lijdend voorwerp in de zin aanwezig is)
1.4 > zonder specifiek begin en einde = be (om aan te duiden dat het niet alleen nu is)
1.11 > lijdend voorwerp 3mv = - (het lijdend voorwerp in de derde persoon heeft geen uitgang)
>> sahubasobe

2. niet + groene appels
2.1 > appel = imuri
2.4 > meervoud = ma
2.7 > geen/niet = pu (ontkenning zit in zelfstandig naamwoord, waardoor er geen verschil is tussen "ik hou niet van groene appels" en "ik hou van geen enkele groene appel")
2B > groen = puya (het bijvoeglijk naamwoord zetten we gewoonweg achter het znw.)
>> imurimapu puya
Vertaling: Sahubasobe imurimapu puya.

Voorbeeld 2
Peter is op zijn nieuwe fiets naar school gegaan.
Spoiler: weergeven
1. Peter
Peter = Petero (lettergreep eindigt altijd op een klinker)

2. is gegaan
2.2 > gaan = kana
2.7 > actie is afgerond = ce
2.9 > actie niet lang geleden = le/la
>> kanacela

3. op zijn nieuwe fiets
3.1 > fiets = bika
3.2 > bepaling = re (de fiets) (bepaling bij een bez.vnw. is alleen om nadruk te leggen op het bezit)
3.3 > zijn = sa (zíjn fiets)
3.8 > reflecteert terug op Petero (Peter z'n fiets) = be
3B > nieuw = fina
>> bikaresabe fina

4. naar school
4.1 > school = sikule
4.7 > naar = nikokena
>> sikulenikokena
Vertaling: Petero kanacela bikaresabe fina sikulenikokena.

Voorbeeld 3
Ik heb haar de sleutels van het nieuwe huis gegeven, zodat zij naar binnen kon gaan.
Spoiler: weergeven
1. Ik heb gegeven + haar
1.1 > ik = sa
1.2 > geven = karu
1.3 > object/transitief = so (er is een lijdend voorwerp, plus het werkwoord geven wordt nu transitief 'geven aan')
(1.7 > actie is afgerond = ce (niet noodzakelijk in dit geval))
1.9 > distant = lu (actie vond plaats voor de actie in de bijzin)
(1.11 > lijdend voorwerp = ø (bij het lijdend voorwerp in de derde persoon blijft dit slot leeg. Dit is niet erg omdat slot 3 is ingevuld))
>> sakarusolu (ook mogelijk: sakarusocelu / >> sekarusolu / karusocelu)

2. de sleutels van het nieuwe huis
2A.1 > sleutel = kacura
2A.2 > bepaling = re
2A.4 > meervoud = ma
2B.1 > huis = pile
2B.2 > bepaling = re
2B.8 > reflectief = be (genetief, refereert naar de sleutels)
2C > nieuw = kare (achter 'huis' plaatsen)
>> kacurarema pilerebe kare >> kacurarama pilerabe kare >> kacurama pilerabe kare

3. zodat = pekano (omdat er geen naamwoord als onderwerp in de bijzin staat, wordt het voegwoord als los partikel gebruikt. Het suffix 'los partikel uit een vast partikel' is niet nodig.)
>> pekano

4. zij kon gaan
4.1 > zij = ø (in de derde persoon blijft het slot leeg)
4.2 > gaan = nico
4.9 > proximaat = le/la (de actie vond plaats na de actie uit de hoofdzin, en vond dus dichter bij het heden plaats)
>> nicola / nicole

5. naar binnen
5.1 > binnen = ibo + na (los partikel uit een vast partikel)
5.7 > naar (plaatsverandering) = e
>> ibona-e >> ibonale (klinkerbotsing)
Vertaling: Sekarusolu kacurama pilerabe kare pekano nicola ibonale. (De komma wordt niet gebruikt.)

Voorbeeld 4
Ben jij de eerste?
Spoiler: weergeven
1. ben jij
1.1 > jij = hi'a
Er zijn verder geen slots in het werkwoord nodig.

2. de eerste
2.1a > één = yaha
2.1b > rangtelwoord = be
2.2 > bepaling = re
>> yahabere (ook mogelijk: yahabare)

3. vraagwoord = ko
Vertaling: Hi'a yahabere ko? (Het uitroepteken is niet per se nodig, en wordt eigenlijk niet gebruikt.)
"Maar daarna kwamen er desastreuze aardbevingen en vloeden; en in één dag en nacht [...] verdween het eiland Atlantis in de dieptes van de zee."
- P
LATO (TIMAEUS/CRITICAS)

Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 7 gasten