[RBM] Taal & Cultuur

Reĝolando Brilamontio

Moderator: Kaaiman

Plaats reactie
Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

[RBM] Taal & Cultuur

Bericht door Kaaiman » vr 25 mar 2011, 13:25

De officiële landstaal in Brilamontië is Esperanto. Daarmee is eigenlijk nog niets gezegd, want het land kent ook een aantal dialecten, andere talen en het Esperanto wordt niet in zijn zuiverste vorm gehanteerd. Hier en daar zijn er kleine afwijkingen in vergelijking met de internationale standaard van deze kunsttaal.

Invoering Esperanto
In 1928 werd het Esperanto als officiële landstaal ingevoerd, als onderdeel van de grote hervormingen die Koning Andreo (regeerperiode 1927 - 1958) doorvoerde. In het pas gevormde land Brilamontië werden heel veel talen gesproken, die terug te leiden zijn op een Germaanse en een Romaanse oorsprong. Dit is het gevolg van de verschillende bevolkingsgroepen die op Atlantidië neerstreken. Hier lees je daar meer over.

Om al deze bevolkingsgroepen samen te smeden tot één volk, was een taal nodig die niet gebonden was aan politiek of etniciteit. Daarnaast moest de taal ook makkelijk te leren zijn. Esperanto was hiervoor zeer geschikt, mede omdat deze taal veel woorden kent uit zowel de Germaanse als de Romaanse talen. Niet onbelangrijk was dat er sinds 1926 ook een bijbelvertaling in het Esperanto was verschenen. De revolutie die Andreo doorvoerde was namelijk niet alleen cultureel of bestuurlijk, maar behelsde ook de verdere kerstening van het land. Met name de Claudirische bevolking in het oosten van het land was van al deze hervormingen niet gecharmeerd, wat in 1936 dan ook resulteerde in de afscheiding van Sustulië.

Vanaf de invoering van het Esperanto werden ook alle officiële plaatsnamen en persoonsnamen van ten minste een naam voorzien in Esperanto. Andere talen en dialecten bleven in het dagelijks leven gewoon gebezigd. Hoewel dat niet helemaal volgens Andreo's plan was, moest hij dit wel blijven toestaan, omdat hij anders de grote steun van de bevolking zou verliezen.

In het onderwijs, waarvan het basisonderwijs vanaf 1929 voor ieder kind verplicht werd, was voortaan Esperanto de verplicht aan te leren taal. De scholen mochten zelf kiezen of ze daarnaast ook de streektaal zouden aanleren, wat de meeste dan ook deden. Ook nu nog spreken mensen in het dagelijks leven binnen hun gemeenschap vaak nog dialect, en bestaan de oorspronkelijke plaatsnamen ook nog steeds.

Enkele andere talen en dialecten
In het noorden en westen van Hoog-Brilamontië spreekt men een afgeleide van Deens. Men heeft daar geen moeite de Hochmarkers aan de andere kant van de grens te verstaan. In het zuiden wordt meer Frankisch gesproken. In het afgescheiden land Sustulië wordt een afgeleide van Latijn gesproken, net als in de grensstreek aan de oostkant en vooral in het gebied rond Dukejo in het noorden (komt met name door de katholieke wortels aldaar).

Hieronder een greep(je) uit allerlei talen die binnen de grenzen van Brilamontië worden gesproken: de eerste drie regels van het Onze Vader. Een [R] achter de taal betekent dat de taal gewoonlijk in runen wordt geschreven.

Nederlands:
Onze Vader, die in de hemelen zijt,
Uw naam worde geheiligd,
Uw koninkrijk kome.

Esperanto:
Patro nia, kiu estas en la ĉielo,
Sankta estu Via nomo,
Venu reĝeco Via,

Claudirisch (duidelijk een vorm van Latijn, is in Sustulië de officiële landstaal):
Pader nosser, qui es in celis,
Santefictur nomen teu.
Aveniat reignu teu.

Pranelisch [R] (ontstaan door menging van Frankische (uit Frankenland dus) en Heiaalse dialecten, wordt gesproken in Glaciurbo en omgeving)
Eoch vaþer, de en himalun seo,
Dere namu seio eylig,
Tokomatis derer kongelan.

Frisolisch [R] (geïntroduceerd door Hollandse zeevaarders, wordt in sommige streken tussen Dukejo en Reĝaponto gesproken)
Osse vader die inne hemols sej,
Diere name sej heyleg,
Toekommet dier konnegrek.

Heiaals [R] (geïntroduceerd door vikingen, wordt gesproken in het berggebied ten noordoosten van Fluapramoj)
For faþur, sem þy er i himnurl,
Helgist þin namn,
tilkømr þin rike.
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

Re: [RBM] Taal & Cultuur

Bericht door Kaaiman » vr 25 mar 2011, 13:25

Runen
Zoals hierboven reeds vermeld, worden sommige talen/dialecten van oudsher in runen geschreven. Dit is vooral gekomen omdat de volken die Atlantidië gingen bewonen hun eigen taal en cultuur meebrachten. De Vikingen en Friezen schreven in runen, terwijl de Romeinen uiteraard het Latijns alfabet importeerden. Het runenschrift wordt in sommige Brilamontische dialecten nog steeds gebruikt. Het runenalfabet staat nog altijd vrij hoog in aanzien, hoewel het lang niet zo veel meer wordt gebruikt als vroeger. Het alfabet is steeds aangepast aan de behoeften. Zo zijn ook Latijnse letters omgevormd tot rune (zoals de Q en C).

Bij de invoering van het Esperanto heeft koning Andreo zelfs opdracht gegeven nieuwe runen toegevoegd om ook Esperanto in runen te kunnen schrijven, zodat de weerstand tegen het invoeren van de nieuwe eenheidstaal minder zou worden. Dit zijn de runen met 2 stippen in de letter, die de 2 delen van de rune J symboliseren. Ĉ, Ĝ, Ĵ en Ŝ hebben namelijk allemaal een soort j-klank in de uitspraak.

De voornaamste redenen dat het runenalfabet nog zo levend is, in elk geval in Hoog-Brilamontië:
Brilamontië is van oudsher vrij geïsoleerd, vooral de berggebieden (Hoog-Brilamontië dus).
In Brilamontië deed het (protestants) christendom pas tussen 1850 en 1950 haar intrede. Daarvoor was het land grotendeels heidens. De omgeving rond Dukejo is overigens het enige landsdeel dat al sinds de vroege Middeleeuwen katholiek is. Dit komt omdat dit gebied een hertogdom is geweest (hertog = duko) en de hertog was katholiek.

Alfabet
Het huidige Brilamontische runenalfabet is in 1932 officieel vastgesteld en kent 30 runen; het huidige Latijnse alfabet van Brilamontië is in 1948 officieel vastgesteld en kent 26 letters.

De Esperantoletters met diakritische tekens (Ĉ, Ĝ, Ĥ, Ĵ, Ŝ, Ŭ) worden in Brilamontië namelijk niet als aparte letters gezien. Dat zou het alfabet onnodig lang maken. In afkortingen is het dan ook niet gebruikelijk om diakritische tekens te vermelden. De krant Reĝa Ĵurnalo de Brilamontio wordt dan ook niet afgekort als RĴB, maar als RJB.

De letters tussen haakjes maken geen onderdeel uit van het officiële alfabet.                                                               
   Latijns  Rune 
 1.  A   
 2.  B   
 3.  C   
 4.  D   
 5.  E   
 6.  F   
 7.  G   
 8.  H   
 9.  I   
 10.  J   
 11.  K   
 12.  L   
 13.  M   
 14.  N   
 15.  O   
 16.  P   
 17.  Q   
 18.  R   
 19.  S   
 20.  T   
 21.  U   
 22.  V   
 23.  W/(Ŭ)   
 24.  (CH/Ĥ)   
 25.  Y   
 26.  Z   
 27.  Þ   
 28.  (Å)   
 29.  (Æ)   
 30.  (Œ/Ø)   
Ook voor de Ĉ, Ĝ, Ĵ en Ŝ zijn runen. Om de j-klank in deze letters aan te geven, worden daarom twee stippen in de rune toegevoegd. Deze twee stippen staan voor de twee losse delen van de -rune. Omdat de rune niet nogmaals van een j-klank in de vorm van een kan worden voorzien, is voor de Ĵ de rune (Z) gekozen, omdat die het dichtst bij de uitspraak ligt. Indien het typografisch niet mogelijk is om de stippen in de runen te zetten, worden ze erachter geplaatst, zoals hieronder te zien is.           
   Latijns  Rune 
 1.  (Ĉ) [tsj]  (ᚲ᛬
 2.  (Ĝ) [dzj]  (ᚷ᛬
 3.  (Ĵ) [zj]  (ᛉ᛬
 4.  (Ŝ) [sj]  (ᛋ᛬
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

Re: [RBM] Taal & Cultuur

Bericht door Kaaiman » vr 25 mar 2011, 13:27

Ook in Brilamontië blijft de taal niet stilstaan, zoals blijkt uit het onderstaande artikel dat op 18 april 2010 in de RJB verscheen:
W almarŝas

Vertaling:
Reĝa Ĵurnalo de Brilamontio, 18 april 2010 schreef:W in opmars

De letter w heeft in ons land een opmerkelijke geschiedenis. In 1928 begon de Esperantisering van ons land, waarbij voor het eerst officieel het nationale Latijnse alfabet en het nationale runenalfabet werden vastgesteld. In 1932 werd dit bij wet geregeld: het Latijnse alfabet telde voortaan 23 letters, het runenalfabet 30. De letters met diakritische tekes als de ĉ en de ĝ werden en worden niet als aparte letters beschouwd. De letters w, y en þ ontbraken in het Latijnse alfabet. Het runenalfabet bevatte deze letters wel, samen met de equivalenten van de overige 23 Latijnse letters.

De germaanse dialecten werden toen voornamelijk nog in runen geschreven, en de romaanse dialecten in het Latijnse schrift. Om de romaanse dialecten te kunnen faciliteren, werd de letter q in het Latijnse alfabet opgenomen naast de letters die nodig waren voor het Esperanto. Overigens werd de Q in eerste instantie ook in het Esperanto gebruikt in de lettercombinatie -qv-: akvo werd toen bijvoorbeeld nog als aqvo geschreven.

Het Esperanto kon vanaf 1932 in beide schriften geschreven worden, een concessie om de gemoederen in de Germaanse streken wat te bedaren. Gek genoeg kon het runenschrift wel gebruikt worden om romaanse dialecten te noteren, maar het Latijnse schrift niet om germaanse dialecten op schrift te stellen. Bij de taalhervorming van 1948 werd deze ongelijkheid rechtgetrokken: de w, y en þ werden aan het officiële Latijnse alfabet toegevoegd, dat hiermee voortaan 26 letters telde.

Gedurende de 20e eeuw heeft het Esperanto sterk aan positie gewonnen, mede door de verplichtstelling in het onderwijs sinds 1933. Vandaag de dag kan naar schatting 96% van de bevolking het Esperanto lezen, 89% schrijven, 97% verstaan en 91% spreken. De beheersing van dialecten loopt uiteen. In sommige delen van het land (veelal steden) is nog maar 37% van de bevolking de streektaal machtig, in andere (vaak landelijke) delen loopt het op tot 91%. Dit is verschillend per regio. Niet alle scholen doceren dialect, en bij verhuizingen naar een gebied met een totaal ander dialect is Esperanto vaak nog maar de enige mogelijkheid tot communicatie.

Door de opkomst van de computer, en meer nog het internet, wint het Latijnse alfabet de laatste decennia flink aan terrein. Germaanse dialecten worden dan ook steeds vaker met Latijnse letters gebezigd. Hoewel het aantal mensen dat dialect kan schrijven afneemt, is het gebruik van de Latijnse letters q en y vrij gelijk gebleven. Het gebruik van de letter þ is behoorlijk gedaald, terwijl de letter w in gebruik explosief is gestegen.

Mede door de opkomst van de computer is bij de taalhervorming van 1988 de letter w officieel als alternatief voor de letter ŭ vastgesteld, waarbij de ŭ overigens nog steeds de voorkeur had. Op scholen mag sindsdien de w in plaats van de ŭ niet meer foutgerekend worden. Zo'n 10 jaar later begon de gestage groei van de letter w in het dagelijks taalgebruik, vrijwel evenredig met het aantal computers en internetaansluitingen in ons land.

Recent onderzoek van de Koninklijke Universiteit van Reĝaponto (RUR) heeft aangetoond dat het gebruik van de w nog altijd groeit, ten koste van de ŭ. Met name mensen in de leeftijd tot 30 jaar geven de voorkeur aan de w, meestal in een informele context. Het gebruik van de w verschilt nauwelijks tussen de germaanse en romaanse taalgebieden.

Als de huidige trends zich zullen doorzetten, zal de ŭ op een gegeven moment niet langer de voorkeur hebben boven de w. Toch is het niet waarschijnlijk dat de ŭ helemaal uit onze taal zal verdwijnen, zeker niet zolang op wereldschaal de ŭ nog altijd de enige officiële schrijfwijze in het Esperanto blijft.

Hieronder enkele resultaten van het onderzoek van de RUR.

Voorkeur voor de letter w in plaats van ŭ:
0-10: 13%
10-20: 68%
20-30: 53%
30-40: 28%
40-50: 14%
50-60: 8%
60-70: 5%
>70: 2%

Gebruik van de w door de jaren heen (1987 = 100):
1987: 100
1993: 109
1997: 128
2000: 186
2002: 292
2004: 377
2006: 402
2008: 489
2010: 517

Het gehele rapport 'Lingvo en dinamika socio' van dr. G. Trivojoj en drg. P.K.R. Rojviro is in PDF te vinden op http://www.rur.rb/pubj/.
Enkele noten:
  • De x is in Brilamontië officieel geen letter maar een leesteken. De x wordt in het Esperanto (veelal op internet) gebruikt als vervanger voor de dakjes. In plaats van ĝ kan men gx noteren, of ux in plaats van ŭ.
  • De ŭ wordt doorgaans enkel in tweeklanken gebruikt, zoals naŭ (negen) of Eŭropo (Europa). Het gebruik van de w levert naw en Ewropo op, hetgeen met de meeste toetsenborden sneller te typen is.
  • Namen in Brilamontië (zowel van personen als topografische) zijn altijd tweetalig waarbij de Esperantonaam altijd de officiële is. De heren Trivojoj en Rojviro heten in dialect eigenlijk Þrewajul resp. Beckman.
  • Gek genoeg is de site van de RUR momenteel niet bereikbaar. Ik heb wel vaker moeite met het bezoeken van Brilamontische websites. Wordt het soms gefilterd door Europese providers? :mrgreen:
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

NovaHollandia
Geoficticus
Berichten: 539
Lid geworden op: di 01 mar 2011, 21:26

Re: [RBM] Taal & Cultuur

Bericht door NovaHollandia » vr 25 mar 2011, 16:00

Het veranderen van eigennamen vind ik zelf best wel ver gaan. Dat zag je vroeger vooral met Latijnse namen (denk aan de bekende Nederlander Clusius).
In de moderne geschiedenis zie je het vooral als gedwongen vorm van assimilatie, zie de wijze waarop Duitsers die na de oorlog wel in Silezische dorpjes mochten blijven hun hele naam moesten verpoolsen.

Waarom kan een eigennaam niet gewoon blijven zoals die is ?

Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

Re: [RBM] Taal & Cultuur

Bericht door Kaaiman » di 29 mar 2011, 09:20

Het Esperanto is voor Brilamontië de eenheidstaal geworden zoals het Hollands dat is geworden voor Nederland. Communicatie tussen de verschillende talen en dialecten verliep erg moeizaam. Claudirisch-sprekenden hebben de grootste moeite met het uitspreken van Frisolische namen om maar een voorbeeld te noemen, en het Heiaals en Pranelisch verschilt ook nog weer danig van elkaar. Tel daarbij nog het Frankisch en Hochmarks bij op en je ziet dat Brilamontië door de geschiedenis heen een janboel aan talen is geworden.

Om al dat gehakkel te voorkomen, en bovendien de overheid een hoop vertaallast te besparen, zijn alle officiële namen dus in Esperanto vastgelegd. Naast deze Esperantonamen zijn in het dagelijks regionaal leven meestal de dialectnamen van personen en plaatsen in gebruik. Dit levert nog wel eens verwarring op zodra men buiten de regio komt, want niet iedereen kent altijd de dubbele naam. Door de andere talen en dialecten niet te verbieden, maar toch Esperanto landstaal nummer één te maken, kon Andreo genoeg steun vanuit zijn achterban krijgen om deze hervorming door te voeren.

Men is vaak erg trots op de streektaal, dus wordt die in het dagelijks leven ook nog veel gesproken. Regionale tv-zenders zenden dan ook regelmatig in de streektaal uit. Alle andere talen en dialecten dan de eigen streektaal en het Esperanto worden dan gewoonlijk ondertiteld, vaak nog in runen ook! :)
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

Re: [RBM] Taal & Cultuur

Bericht door Kaaiman » wo 01 aug 2012, 19:00

Duklando Luksabundio
Het noordoosten van Brilamontië, meer precies het Hertogdom Luksabundio (district 6), is het enige deel van Brilamontië dat overwegend Rooms-Katholiek is in plaats van Brilamontisch-Evangelisch. Het historische hertogdom ligt tegenwoordig in drie landen, namelijk Hochmark, Sustulië en Brilamontië. Dukejo ('Hertogplaats') is van oudsher de hoofdstad van dit hertogdom.

Vóór de Brilamontische Oorlog strekte het hertogdom zich uit in de driehoek Belarojo - Hendeln - Flucane. Flucane zelf viel er overigens net buiten. Bij de oprichting van de staat Brilamontië in 1927 werden ook de districten van Brilamontië ingedeeld. Als dank voor zijn grote steun in de Brilamontische Oorlog liet koning Andreo de hertog van Luxabundië zijn grondgebied houden, voor zover dat nog in het toenmalige Brilamontië lag. Het economisch belangrijkste deel van het hertogdom was in die oorlog immers geannexeerd door Hochmark.

Ter compensatie werd het hertogdom daarom uitgebreid met de westelijke berglanden rondom Traharoj. Hiermee werd Luksabundio één district vanaf de Ogradorsoj (gebergte) in het westen totaan de zee in het oosten. Bij de afsplitsing van Sustulië in 1936 werd het hertogdom dus in drieën gesplitst. De grenzen van de districten in Brilamontië werden toen nog ietwat aangepast, maar Luksabundio bleef officieel een hertogdom.

Rol van de hertog
Sinds 1963 is de rol van de hertog officieel beperkt tot de rol van drost (vergelijkbaar met de Commissaris van de Koning(in)). In tegenstelling tot de drosten van andere districten, is de hertog van Luksabundio niet politiek gekozen, maar volgens familiaire opvolging. Daarbij heeft het parlement van het district wel inspraak, maar enkel om de gekozen opvolger af te keuren, nooit om zelf een opvolger aan te dragen.

Hoewel het oorspronkelijke hertogdom is verdeeld over drie landen, heeft de hertog enkel nog binnen de grenzen van Brilamontië macht. Feitelijk zijn de gedeelten in Hochmark en Sustulië daarmee geen echt hertogdom meer,

hoewel velen zich nog altijd verbonden voelen met de hertog. Zo wordt er op de verjaardag van de hertog en hertogin nog gevlagd met de vlag van Brilamontisch Luksabundio. Cultureel is het hertogdom dus nog altijd aanwezig over de grens, in Hochmarks Luksabundio en nog veel sterker in Sustulisch Luksabundio.
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

Koen
Geoficticus
Berichten: 1429
Lid geworden op: do 12 mei 2011, 17:42
Locatie: Zuid-Holland

Re: [RBM] Taal & Cultuur

Bericht door Koen » wo 15 aug 2012, 17:53

Dat is een interessant gebied. De hertog heeft dus nog echt macht. Is het district Ogradorsoj erg katholiek of zijn de mensen alleen gedoopt maar gaan ze niet naar de kerk?

Het is natuurlijk wel fijn dat de Sint Janskathedraal eindelijk hersteld is. Dat zal Dukejo een grote toeristische trekpleister geven.
Laconia: forum en kaart
Enavesië: forum en kaart

Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

Re: [RBM] Taal & Cultuur

Bericht door Kaaiman » za 18 jan 2014, 17:59

Man/vrouw
In Brilamontië is het verschil tussen man en vrouw overal nog aanwezig. Voor de wet zijn mannen en vrouwen gelijkwaardig, maar zeker niet gelijk. Een getuigenis van een vrouw in een rechtszaak is niet minder waard dan dat van een man, maar bij vacatures mag rustig om een man of een vrouw gevraagd worden.

Van mannen wordt verwacht dat zij in de omgang met vrouwen hoffelijk zijn. In de cultuur is er onder de mannen een grote bewondering voor vrouwen. Vooral moeders genieten veel respect bij mannen, omdat zij kinderen hebben gebaard en de leiding hebben over het huishouden, al dan niet gecombineerd met een baan.

Huwelijk
Het huwelijk staat in Brilamontië hoog in het vaandel bij alle bevolkingsgroepen. Zodra man en vrouw getrouwd zijn, genieten zij allerlei voordelen die voorbehouden zijn aan gehuwden.

Het trouwboekje is dan ook geen document dat in een la ligt te verstoffen. Aangezien seksualiteit (wettelijk!) is voorbehouden aan gehuwden, mag je bijvoorbeeld niet zomaar een erotiekwinkel binnen. Je moet dan je trouwdocument kunnen tonen. Het huwelijk kent ook allerlei financiële voordelen, zeker met kinderen.

Voor 1969 was het zo dat een meisje huwbaar was vanaf haar 16e verjaardag en een jongen vanaf zijn 18e verjaardag. In 1969 zijn beide leeftijden met 2 jaar verhoogd, onder andere om voortijdige schoolverlating onder meisjes tegen te gaan.

Samenwonen, echtscheiding
Hoewel het huwelijk veel voordelen kent, zijn er toch steeds meer stellen (vooral in de grotere steden) die ongehuwd samenwonen. Zodra er echter kinderen van komen, trouwen veel samenwonende stellen alsnog. Ongehuwd kinderen opvoeden is cultureel nog altijd 'not done' en je loopt als ouders allerlei voordelen mis voor je kind.

De toename in ongehuwd samenwonende stellen komt vermoedelijk vooral doordat echtscheiding onder gewone omstandigheden ('we zijn op elkaar uitgekeken') erg lang en ingewikkeld is. Pas bij strafbaar geweld of overspel in het huwelijk is een snellere echtscheiding mogelijk.

Overigens is alle buitenechtelijke gelachtsgemeenschap strafbaar. Er wordt echter niet heel streng op gehandhaafd, tenzij er sprake is van overspel. Aangifte gebeurt in de praktijk vaak uit wraak of jaloezie.

Vanwege de strafbaarheid van buitenechtelijke seks zijn ook condooms lange tijd voorbehouden geweest aan gehuwden, maar vanwege de volksgezondheid (en het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan) zijn condooms tegenwoordig voor iedereen beschikbaar (alleen de basisvariant, de 'lekkere' varianten zijn weer alleen voor gehuwden).

Overigens zijn er wel vangnetten voor weduw(nar)en en alleenstaande opvoeders. Weduw(nar)en hebben hun trouwdocument nog en mogen die ook als zodanig aanwenden, ook voor financiële voordelen. Alleenstaande opvoeders kunnen een beroep doen op financiële ondersteuning.

Verder kent Brilamontië geen homohuwelijk of geregistreerd partnerschap en is abortus provocatus verboden.
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

Re: [RBM] Taal & Cultuur

Bericht door Kaaiman » za 18 jan 2014, 18:00

Polygamie
Van oudsher zijn de vikingvolken op Atlantidië bekend met polygamie, wat tot op de dag van vandaag in Brilamontië een normaal cultureel verschijnsel is. De man is echter wel altijd verplicht geweest om al zijn vrouwen te onderhouden (materieel en emotioneel/seksueel), dus het komt vooral voor bij de rijkere Brilamontiërs die anderen voor zich laten werken en daardoor geld en tijd genoeg hebben voor hun vrouwen.

Vaak ontstond polygamie door sterfgevallen, niet zelden ten gevolge van dienst in het leger. Vroeger moesten alle mannen kortere of langere tijd in het leger dienen, waarbij vrouw en kinderen achterbleven. Indien de man sneuvelde, was zijn broer (of vader als hij geen broer (meer) had) er verantwoordelijk voor om de weduwe een nieuwe man te geven. Die nieuwe man kon hij zelf zijn of iemand anders, maar meestal een familielid. Zo bleef het familiebezit bewaard en werden de vrouw en de kinderen verzorgd.

Rijke mannen hadden vaak meerdere vrouwen. Een huishouden had een duidelijke hiërarchie, want de eerste vrouw stond in rang boven alle andere vrouwen. Ook als de man zelf een voorkeur voor zijn latere vrouwen had.

Van polygamie naar bigamie
Tegenwoordig is polygamie in Brilamontië niet meer zo gebruikelijk als vroeger, al is er nog een behoorlijke generatie na 1927 polygaam opgegroeid vanwege de oorlogsweduwen van de Brilamontische Oorlog. Ook wettelijk zijn er tegenwoordig meer restricties verbonden aan polygamie, maar afgeschaft is het niet. Eigenlijk is polygamie tegenwoordig vervangen door bigamie: een man mag naast zijn eerste vrouw maximaal één vrouw erbij trouwen.

Met de invloedrijke Zedenwet uit 1929 legde koning Andreo de polygamie aan banden. Vanaf 1933 zou een huwelijk tussen een man en zijn begeerde derde en verdere vrouwen geweigerd worden. Bovendien moest voor een tweede huwelijk voortaan eerst toestemming van de rechter worden verkregen, waarbij de man aannemelijk moest maken dat hij in staat was zijn beide vrouwen te onderhouden. In 1969 werd hieraan toegevoegd dat zowel de man als de eerste vrouw moesten instemmen met het tweede huwelijk.

De vier jaren tot 1933 waren bedoeld voor oorlogsweduwen om nog aan de man te komen, maar het moge duidelijk zijn dat niet alleen oorlogsweduwen trouwden. Er was zelfs een man van 56 die al acht vrouwen had en daar in één keer nog eens acht jonge vrouwen, zeker geen weduwen, bij trouwde.

Overigens was Andreo zelf echtgenoot van twee vrouwen, waarvan zijn eerste vrouw Lina volgens de traditie hoger in rang stond en met koningin (reĝino) werd aangesproken. Zijn tweede, jongere vrouw Laurin werd aangesproken met prinses (princino).
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

Gebruikersavatar
Kaaiman
Geoficticus
Berichten: 2062
Lid geworden op: wo 02 feb 2011, 15:37
Locatie: Hoogeveen
Contacteer:

Re: [RBM] Taal & Cultuur

Bericht door Kaaiman » vr 21 mar 2014, 20:13

Gastronomie
Brilamontië kent een hele verzameling volken en een nog grotere verzameling typische gerechten. Daarbij is het grootste onderscheid te maken tussen Hoog- en Laag-Brilamontië, de klassieke culturele tweedeling.

In Hoog-Brilamontië zijn de maaltijden redelijk sober en dient de maaltijd vooral simpel te zijn, drie gangen maximaal. In Laag-Brilamontië is de maaltijd over het algemeen een stuk uitgebreider. Vijf gangen zijn geen uitzondering en ook worden veel zoete (fruit)smaken gebruikt tijdens de warme maaltijd. Bij de koude maaltijd wordt echter weer hartig gegeten. In Hoog-Brilamontië is dat net andersom: de warme maaltijden zijn hartig en de koude maaltijden zoet.

Traditioneel veel gegeten groentensoorten zijn winterpeen, rode en witte kool, veldsla, berenklauw, torentjesbloemkool, knolraap, wortel, pastinaak, linzen, spekbonen, rode nierbonen, tomaten, daslook en sjalot. Tegenwoordig zijn ook groenten als botersla, boerenkool, aardappel, spinazie, aubergine, ui en paprika in toenemende mate op het bord van de Brilamontiër te vinden, maar waren een halve eeuw geleden over het algemeen nog niet ingeburgerd.

Het traditioneel meest gegeten vlees is geit, damhert, varken, rund, parelhoen en duif, waarbij de eerste drie vooral in Hoog-Brilamontië en de laatste drie vooral in Laag-Brilamontië. Typische kruiden, voornamelijk in Laag-Brilamontië, zijn lavendel en anijs.

Dit zijn gerechten die je zeker zou moeten proberen als je ooit in Brilamontië bent.

Typisch Hoog-Brilamontische gerechten
koud
  • Mielpano (honingbrood): met honing doordrenkt brood, wordt vaak geserveerd met rode bessen en lichtzure room
  • Rulvaflo kun frambokremo (rolwafel met frambozencrème): opgerolde wafel, gevuld met een mengsel van frambozen en room
  • Avenkuko (haverkoek): dikke koek gemaakt van haver met daar doorheen stukjes gedroogde aardbei
  • Pirkuko (peerkoek): cake met stukjes peer erin, bereid met ahornsiroop
warm
  • Burpoto (boerenpot): stevige maaltijd met gort, torentjesbloemkool, daslook en reepjes geitenlamsvlees in dikke jus
  • Heraklesupo (berenklauwsoep): vegetarische zoetige soep gemaakt van berenklauw, wortel of pastinaak, daslook en rode nierbonen
  • Bovo kun lentoj (rund met linzen): maaltijd met gestoofd rundvlees, linzen en snippers witte kool
Typisch Laag-Brilamontische gerechten
koud
  • Dumtaga poto (overdagse pot): rundvlees en witte kool geserveerd met warme kersensaus en lavendel.
  • Cervujo (hertbevatter): hartige taart met reepjes damhert, kaas, spekbonen, tomaat en daslook.
warm
  • Duktablo (hertogstafel): uitgebreide buffetachtige maaltijd met onder andere warme stukjes fruit (soms met anijs), kleine worstjes van duif of parelhoen, noten en sjalotballen (vegetarische balletjes met snippers van sjalot en bospaddenstoelen). Wordt traditioneel met de hand gegeten.
  • Aroma numido (geurige parelhoen): parelhoen, rode kool en sjalot, geserveerd met lavendel.
  • Ŝinktorto (hamtaart): hartige taart met ham, torentjesbloemkool, daslook, ei en stukjes appel.
Atlantidië op Atlantis, Geopoeia en op de kaart.

Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 4 gasten